Dekontaminacja to proces polegający na skutecznym neutralizowaniu i usuwaniu toksycznych substancji w postaci różnorodnych czynników biologicznych i chemicznych, w tym także materiałów radioaktywnych, które mogą stanowić zagrożenie zarówno dla zdrowia, jak i życia człowieka.
Rodzaje dekontaminacji
Dekontaminacja może być podzielona pod kątem poddawanego procesowi rodzaju materii, a także z uwagi na etap i zaawansowanie procesu. Wyróżnia się więc dekontaminację materii nieożywionej i ożywionej oraz dekontaminację wstępną i właściwą.
Dekontaminacja materii nieożywionej
Dekontaminacja materii nieożywionej dotyczy miejsc i przedmiotów. Wykonywana jest w domach, mieszkaniach, biurach, obiektach użyteczności publicznej, a także wielu innych miejscach.
Dekontaminacja materii ożywionej
Dekontaminacja materii ożywionej dotyczy ludzi i zwierząt. Wykonywana jest zarówno na powierzchni ciała, jak i w jego wnętrzu.
Dekontaminacja wstępna
Dekontaminacja wstępna polega na usunięciu widocznych zanieczyszczeń, które osadzają się na powierzchniach ścian i podłóg, meblach i różnego rodzaju przedmiotach, a także na odzieży oraz skórze osób przebywających w miejscu skażenia. Jej celem jest ograniczenie rozprzestrzeniania się szkodliwych substancji oraz ochrona ludzi przed ich działaniem.
Dekontaminacja właściwa
Dekontaminacja właściwa służy usunięciu skażenia niewidocznego gołym okiem. Wykonywana jest w celu całkowitej eliminacji niebezpiecznych dla zdrowia oraz życia człowieka toksyn i mikroorganizmów.
Innymi rodzajami dekontaminacji są również dezynsekcja, czyli usunięcie z danego miejsca insektów i pasożytów, oraz deratyzacja, czyli pozbycie się szkodliwych gryzoni.
Metody i techniki dekontaminacji pomieszczeń
To, w jaki sposób przebiega dekontaminacja i z jakich metod korzysta, zależy od źródła zagrożenia oraz znanych skutecznych sposobów na jego neutralizację. Podstawową metodą dekontaminacji pomieszczeń jest ozonowanie. Do powszechnie stosowanych technik zaliczają się również sanityzacja, dezynfekcja oraz sterylizacja.
Ozonowanie
Ozonowanie jest procesem pozwalającym na oczyszczenie powietrza ze znajdujących się w nim drobnoustrojów, wirusów oraz bakterii. Wykonywane jest z użyciem przemysłowych generatorów, które umożliwiają przeprowadzenie tego procesu w każdym typie pomieszczenia bez względu na jego wielkość.
Sanityzacja
Sanityzacja to proces likwidacji mikroorganizmów z płaskich powierzchni. Przeprowadzana jest przede wszystkim w placówkach medycznych i pomieszczeniach użytkowanych przez przedsiębiorstwa działające w branży spożywczej. Do sanityzacji wykorzystuje się standardowe środki czyszczące.
Dezynfekcja
Dezynfekcja to proces niszczący mikroorganizmy w formie wegetatywnej. Przeprowadzana jest przy pomocy środków chemicznych, biologicznych, a także mechanicznych, między innymi pary wodnej, gorącego powietrza, ognia oraz promieniowania ultrafioletowego. Dezynfekcja pozwala neutralizować wirusy, bakterie, drobnoustroje oraz patogeny, które powstały na skutek wypadków ze środkami biologicznymi, rozkładu ciała czy też uwolniły się podczas pożaru budynku.
Sterylizacja
Sterylizacja to proces pozwalający usuwać mikroorganizmy w formie wegetatywnej i przetrwalnikowej. Stosowana jest przede wszystkim w wypadku obiektów medycznych oraz pomieszczeń zajmowanych przez przedsiębiorstwa działające w przemyśle spożywczym i kosmetycznym.
Kiedy wykorzystuje się dekontaminację?
Dekontaminacja może być wykonywana profilaktycznie, częściej jednak przeprowadzana jest już po wykryciu skażenia. Stosowana jest najczęściej w przypadku obecności drożdży oraz czynników biologicznych, które mogą w negatywny sposób wpływać na zdrowie i życie człowieka. Dekontaminacja przeprowadzana jest regularnie w pomieszczeniach placówek medycznych mających kontakt z potencjalnie niebezpiecznymi czynnikami biologicznymi. W wypadku innych obiektów do jej wykonania powinny skłaniać wydarzenia, które stwarzają podejrzenie obecności szkodliwych substancji i drobnoustrojów w danym miejscu. Przeprowadzenie dekontaminacji polecane jest przede wszystkim w wypadku pomieszczeń po zgonie oraz pożarze.
Dekontaminacja po pożarze
Podczas pożaru dochodzi do powstania substancji, które powodują zagrożenie dla zdrowia i życia człowieka. Substancje te utrzymują się w budynku na długo po zdarzeniu i mogą prowadzić do rozwoju licznych poważnych w skutkach chorób. By zapobiegać zagrożeniu z ich strony, niezbędne jest wykonanie dekontaminacji po pożarze. Dekontaminacja tego typu przeprowadzana jest przez profesjonalne firmy sprzątające, dysponujące wiedzą, doświadczeniem i odpowiednim sprzętem. Firma Vector dezynfekuje pomieszczenia po pożarach przy użyciu certyfikowanych środków chemicznych. W ramach dekontaminacji wykonuje ozonowanie, którego celem jest przede wszystkim zneutralizowanie swądu spalenizny, a także zamgławianie pozwalające pozbyć się z powietrza pozostałości potencjalnie niebezpiecznych substancji.